Πρόκειται για έναν από τους πιο συχνούς και διαδεδομένους μύθους που ακούμε εμείς οι διαιτολόγοι. Οι βιταμίνες προέρχονται από τις λέξεις vita (ζωή) και αμίνες (ουσίες που περιέχουν άζωτο) και αρκούν μικρές ποσότητες (μικρο ή μίλι γραμμάρια), ώστε να παίξουν καθοριστικό ρόλο στον οργανισμό μας, συμμετέχοντας στις βασικές μεταβολικές διεργασίες. Δεν αποδίδουν ενέργεια, λοιπόν, αλλά χωρίς αυτές ο οργανισμός μας δεν θα μπορούσε να παράγει ενέργεια.
Οι ρίζες της συσχέτισης βιταμίνης πρόσληψης και αύξησης βάρους έχει να κάνει με δύο φαινόμενα. 1. Η παραδοσιακή προτροπή των γιαγιάδων και μαμάδων «φάε το φαγητό σου να πάρεις τις βιταμίνες σου» δημιούργησε τη λανθασμένη εντύπωση ότι όπως το φαγητό έτσι και οι βιταμίνες περιέχουν θερμίδες. 2. Κοινό σύμπτωμα τόσο της ανορεξίας λόγω ψυχογενών διαταραχών όσο και λόγω ηλικίας είναι και η έλλειψη βιταμινών Έτσι, λοιπόν, οι συστάσεις για επαρκή βιταμινική πρόσληψη, η οποία σχετίζεται με την αποκατάσταση των φυσιολογικών δραστηριοτήτων του ανορεκτικού ατόμου συγχύστηκαν με την πιθανή αύξηση της όρεξης που ταυτόχρονα παρατηρείται σε αυτά τα άτομα.
Στην πραγματικότητα, όμως, οι βιταμίνες αποκαθιστούν ή καλύτερα επιχειρούν να αποκαταστήσουν μεταβολικές διαταραχές, μεταξύ των οποίων και η μειωμένη όρεξη.
Αν το δούμε λίγο πιο ψύχραιμα, μάλλον το αντίθετο συμβαίνει. Γνωρίζουμε ότι έλλειψη βιταμινών αλλά και μετάλλων και ιχνοστοιχείων μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία, κόπωση, διαταραχές ύπνου, γνωσιακές διαταραχές, ευερεθιστότητα, ορμονικές διαταραχές.
Έτσι, σε παρατεταμένη κόπωση το άτομο θα αναζητήσει ενεργειακή αποκατάσταση, με την πρόσληψη τροφής, αυξάνοντας την ημερήσια ενεργειακή του πρόσληψη, αυξάνοντας παράλληλα τις πιθανότητες να πάρει βάρος. Επίσης, πολυάριθμες μελέτες σήμερα έχουν δείξει τη συσχέτιση μεταξύ διαταραχών του ύπνου και παχυσαρκίας. Ελλείψεις βιταμινών (κυρίως βιταμίνης D) έχουν συσχετισθεί με συναισθηματικές διαταραχές, όπως μελαγχολία, κατάθλιψη, φαινόμενα που συχνά οδηγούν σε υπερφαγικά επεισόδια και επακόλουθη αύξηση βάρους.
Ενώ, τέλος, ορμονικές διαταραχές (π.χ. εμμήνου ρύσεως) έχουν επίσης συνδεθεί με αύξηση όρεξης και ταυτόχρονη αύξηση βάρους. Συμπερασματικά, οι βιταμίνες δεν παχαίνουν, γιατί πολύ απλά δεν αποδίδουν ενέργεια. Μάλλον το αντίθετο φαίνεται συμβαίνει, καθώς η εξασφάλιση επάρκειας βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία του οργανισμού, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων (π.χ. κόπωση, διαταραχές ύπνου) που οδηγούν σε αυξημένη όρεξη και ταυτόχρονα πρόσληψη τροφής και παχυσαρκία.
