Όλο και συχνότερα τα τελευταία χρόνια, και ειδικά τώρα, μετά τον θάνατο του πρίγκιπα Φιλίππου, γίνεται λόγος για την πιθανότητα της παραίτησης της βασίλισσας Ελισάβετ από το θρόνο του Ηνωμένου Βασιλείου προς χάρη του γιου της πρίγκιπα Καρόλου, ή ακόμη και την πιθανότητα το στέμμα να προσπεράσει τον πρίγκιπα της Ουαλίας και να δοθεί κατ’ ευθείαν στον πρίγκιπα Γουίλιαμ.
Αν η 95χρονη βασίλισσα αποφάσιζε να παραιτηθεί δεν θα ήταν η πρώτη στη γαλαζοαίματη Ευρώπη που θα έκανε κάτι τέτοιο λόγω ηλικίας. Το 2013 αυτό ακριβώς είχε πράξει η βασίλισσα Βεατρίκη της Ολλανδίας που παραιτήθηκε από το θρόνο στα 75 της για χάρη του γιου της Γουλιέλμου Αλέξανδρου, ενώ την ίδια χρονιά για λόγους υγείας ο βασιλιάς Αλβέρτος του Βελγίου παραχώρησε το θρόνο στον γιο του Φίλιππο.
Ακόμη και ο αυτοκράτορας Ακιχίτο της Ιαπωνίας, που είναι παράλληλα και θρησκευτικός ηγέτης της χώρας έδωσε το θρόνο στο γιο του Ναρουχίτο το 2019 καθώς τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε δεν του επέτρεπαν να ασκεί τα καθήκοντά του.
Η περίπτωση της βασίλισσας Ελισάβετ ωστόσο είναι διαφορετική.
Η Ελισάβετ αν και πριγκίπισσα πέρασε τα πρώτα της χρόνια στο βάθος της σειράς διαδοχής του θρόνου και η πιθανότητα να τον κληρονομήσει ήταν μακρινή. Έτσι μεγάλωσε χωρίς την υπερβολική προσοχή και τον εγωισμό, την αυταρέσκεια ή την φιλοδοξία που ίσως της δημιουργούσε η θέση.
Ωστόσο η παραίτηση του θείου της βασιλιά Εδουάρδου από το θρόνο το 1937, προκειμένου να παντρευτεί την Γουόλις Σίμσον ανέτρεψε τα πάντα, σημάδεψε την παιδική της ηλικία και το υπόλοιπο της ζωής της.
View this post on Instagram
Η άρνηση του Εδουάρδου να δώσει προτεραιότητα στο καθήκον του απέναντι στη χώρα καθώς τα σύννεφα του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου συγκεντρώνονταν πάνω από την Ευρώπη, είχε σαν αποτέλεσμα το βάρος να το επωμισθεί ο πατέρας της.
Η πράξη του Εδουάρδου θεωρήθηκε από την οικογένεια ως η έσχατη προδοσία σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της ιστορίας. Η λέξη παραίτηση έγινε ταμπού για τους Windsor.
Ο βασιλιάς Γεώργιος με την ευαίσθητη ιδιοσυγκρασία, το τραύλισμα και τον ντροπαλό χαρακτήρα, έδωσε όλες τους τις δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολέμου. Παρέμεινε στο βομβαρδισμένο Λονδίνο, κινδύνεψε μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους του, όταν οι βόμβες χτύπησαν το ανάκτορο του Μπάκιγχαμ και έμεινε στο πλευρό τους, πηγαίνοντας ο ίδιος με την βασίλισσα σε κάθε σημείο της πόλης που είχε δεχτεί την φονική επίθεση.
Η αίσθηση του καθήκοντος έπαιζε πρωταρχικό ρόλο στην προσωπικότητα του και αυτή ακριβώς την ποιότητα ήθελε να εμφυσήσει και στην κόρη του που θα αναλάμβανε κάποια στιγμή το ίδιο φορτίο.
Στα δέκα της, η Ελισάβετ βρέθηκε να είναι διάδοχος του θρόνου του Ηνωμένου Βασιλείου. «Αυτό σημαίνει ότι θα είσαι εσύ η επόμενη βασίλισσα;», την είχε ρωτήσει η αδελφή της, Μαργαρίτα, η οποία μόλις άκουσε το «ναι» της ψιθύρισε: «καημενούλα». Έχοντας συναίσθηση του πόσο ανέτοιμος ήταν ο ίδιος να ηγηθεί της μοναρχίας, ο βασιλιάς Γεώργιος ΣΤ΄ έριξε μεγάλο βάρος στη μόρφωση της πρωτότοκης κόρης του, η οποία συνόδευε τους γονείς της σε πολλές εκδηλώσεις, μάθαινε συνταγματική ιστορία από τον κοσμήτορα του Ίτον, Χένρι Μάρτεν, και γαλλικά από την γκουβερνάντα της.
View this post on Instagram
Κάποτε ο πατέρας της της είχε πει: «Πρέπει να έχεις στο μυαλό σου, πως ότι και να πεις σε κάποιον όταν τον συναντήσεις εκείνος θα το θυμάται για το υπόλοιπο της ζωής του». Είναι μια συνειδητοποίηση που προσδίδει ειδικό βάρος σε κάθε της κίνηση και λέξη και μια συμβουλή που καθοδηγεί τη ζωή της βασίλισσας.
Με την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου άρχισε να εκφράζει τη ρητορική της ικανότητα. Τον Οκτώβριο του 1940, η 14χρονη Ελισάβετ εξέδωσε το πρώτο της ραδιοφωνικό μήνυμα προς όλα τα παιδιά της Κοινοπολιτείας που αντιμετώπιζαν ξεριζωμό. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, στα 18 της, έγινε μέλος της Βοηθητικής Εδαφικής Υπηρεσίας Γυναικών, εκπαιδευόμενη ως οδηγός και μηχανικός.
Μετά τον γάμο της με τον πρίγκιπα Φίλιππο η Ελισάβετ περίμενε ότι θα είχε την δυνατότητα να ζούσε μια σχετικά ήσυχη οικογενειακή ζωή, με τον σύζυγό της κεφαλή του σπιτιού, μέχρι να έρθει η στιγμή να διαδεχθεί τον πατέρα της.
Ο Γεώργιος όμως έφυγε από τη ζωή στις 6 Φεβρουαρίου του 1952, από καρκίνο των πνευμόνων, σε ηλικία μόλις 56 ετών. Η Ελισάβετ βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στην Κένυα και όταν η νέα βασίλισσα προσγειώθηκε στη Βρετανία, την υποδέχθηκε ο πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ και αντί του δικού της αυτοκίνητου, τα επίσημα αυτοκίνητα των ανακτόρων. «Θεέ μου, έστειλαν τις νεκροφόρες» είπε πριν κατέβει από το αεροπλάνο γνωρίζοντας ότι πλέον η ιδιωτική της ζωή είχε τελειώσει.
Ο νέος της ρόλος έφερε μεγάλη ένταση στο γάμο της. Ξαφνικά ο σύζυγός της έπρεπε να εγκαταλείψει την καριέρα του στο Πολεμικό Ναυτικό και να την ακολουθεί παντού, πάντοτε μερικά βήματα πίσω της σύμφωνα με το πρωτόκολλο χωρίς να έχει κάποιο συγκεκριμένο ρόλο. Ο Φίλιππος κλασσικό alpha male δυσκολεύτηκε πολύ να διαχειριστεί την αλλαγή αυτή. Όπως και το γεγονός ότι τα παιδιά του δεν μπορούσαν αρχικά να φέρουν το επίθετο του, κάτι που άλλαξε η βασίλισσα έπειτα από μεγάλη πίεση.
View this post on Instagram
Εξ αιτίας των υποχρεώσεων της η βασίλισσα αναγκάστηκε να είναι απούσα από την καθημερινότητα των παιδιών της. Αν δεν έλειπε σε επίσημη επίσκεψη για μήνες τα έβλεπε για μισή ώρα το πρωί και μισή ώρα το βράδυ. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η βασίλισσα θυσίασε την οικογένειά της και το δικαίωμα της για ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά της για χάρη του ρόλου της. Η προτεραιότητα της ήταν πάντοτε το στέμμα και η δουλειά που αυτό απαiτούσε.
Η Ελισάβετ όμως δεν είναι μόνο η βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και η κεφαλή της Αγγλικανικής Εκκλησίας.
Βαθιά θρησκευόμενη αντιλαμβάνεται την μοναρχία ως μια ιερή αποστολή για την οποία επιλέχθηκε από τον Θεό. Η στέψη της έγινε σε καθεδρικό ναό όχι σε κάποιο κυβερνητικό κτήριο, δεν ορίστηκε, αλλά χρίστηκε βασίλισσα ενώπιον του Θεού. Και σε Αυτόν είναι υπόλογη.
Αυτή της η θέση βέβαια της έφερε ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες αντιμέτωπη με οικογενειακά προβλήματα όπως όταν αναγκάστηκε να εμποδίσει τον γάμο της αδελφής της πριγκίπισσας Μαργαρίτας με τον διαζευγμένο Πίτερ Τάουνσεντ και να την χωρίσει έτσι από τον έρωτα της ζωής της, την στιγμή που η ίδια η Ελισάβετ επιθυμούσε μόνο να δει την αδελφή της ευτυχισμένη. Η κυβέρνηση ωστόσο που διαφωνούσε με το γάμο, αλλά και ο αρχιεπίσκοπός του Καντέρμπουρι δεν της είχε αφήσει άλλη επιλογή. Έτσι η Ελισάβετ έβαλε για μια ακόμη φορά το καθήκον της απέναντι στο στέμμα πάνω από την αγάπη για την αδελφή της και την οικογένεια της.
Η προσήλωση στο καθήκον θα την έκανε να εθελοτυφλεί απέναντι στα συζυγικά προβλήματα των παιδιών της και να απογοητεύεται στην συνειδητοποίηση ότι η δική τους προτεραιότητα ήταν η προσωπική τους ευτυχία αντί για το καθήκον.
Η μοναδική φορά που έδωσε προτεραιότητα στην οικογένεια της και όχι στο καθήκον της ήταν όταν αμέσως μετά το δυστύχημα της πριγκίπισσας Νταϊάνα παρέμεινε στη Σκωτία με τους εγγονούς της, θέλοντας να κρατήσει τη θλίψη τους ιδιωτική αντί να τους φέρει στο Λονδίνο όπως απαιτούσε το κοινό.
Η απόφαση της αυτή έφερε μια μεγάλη κρίση στη μοναρχία κλονίζοντας της δημοτικότητα της και αναγκάζοντας τον Τόνι Μπλερ να της ζητήσει να επιστρέψει στο Λονδίνο, να εμφανιστεί δημόσια μαζί με τους μικρούς πρίγκιπες Γουίλιαμ και Χάρι που είχαν χάσει τη μητέρα τους και να κάνει ένα τηλεοπτικό διάγγελμα. Η βασίλισσα έκανε ακριβώς αυτά που της ζήτησαν, δέχθηκε τα εγγόνια της να περπατήσουν στους δρόμους του Λονδίνου πίσω από το φέρετρο της Νταϊάνα έστω και αν εκ των υστέρων η κοινή γνώμη συνειδητοποίησε τη σκληρότητα της απαίτησης της. Για μια ακόμη φορά ήταν η αίσθηση του καθήκοντος αυτό που την καθοδήγησε.
Ακόμη και στην κηδεία του συντρόφου της ζωής της η βασίλισσα έπραξε το καθήκον της καθισμένη μόνη, όπως απαιτούν οι κανόνες προστασίας του covid 19, δίνοντας το παράδειγμα. Τα δάκρυα της κρατήθηκαν ιδιωτικά, κάτω από το βέλο της. Η βασίλισσα έχει δακρύσει δημόσια μόνο σε τελετή μνήμης για τους νεκρούς του πολέμου.
Πολλοί πίστευαν ότι μετά το θάνατο του Φιλίππου η βασίλισσα θα κάνει ένα βήμα πίσω όσον αφορά τη δραστηριότητα της. Οι φωτογραφίες των παπαράτσι με τη βασίλισσα στο τιμόνι του αυτοκινήτου της την επομένη της κηδείας, ξάφνιασαν κάποιους.
Όμως η βασίλισσα δεν έχει σκοπό να σταματήσει το πρόγραμμά της. Την Τρίτη 27 Απριλίου συναντήθηκε μέσω zoom με την πρέσβειρα της Λετονίας, χαμογελαστή και στωικά ευδιάθετη.
Όσο εξακολουθεί να χαίρει καλής υγείας όπως σήμερα, η βασίλισσα θα συνεχίσει τις βασιλικές της υποχρεώσεις, τις επισκέψεις και την συμμετοχή της σε τελετουργικά όπως το άνοιγμα του κοινοβουλίου. Η μητέρα της, που δεν είχε τόσο καλή υγεία όσο η ίδια έζησε μέχρι τα 101 της χρόνια.
Με το πέρασμα του χρόνου φυσικά οι δραστηριότητες της βασίλισσας θα μοιραστούν στα νεότερα μέλη της οικογένειας. Σε περίπτωση βαριάς ασθένειας ο πρίγκιπας Κάρολος, όπως έχει συμβεί σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν, θα γίνει αντιβασιλέας.
Η βασίλισσα Ελισάβετ όμως δεν πρόκειται να παραιτηθεί. Όπως την δίδαξε ο πατέρας της, δεν θα απαρνηθεί ποτέ το καθήκον που όπως πιστεύει της έχει αναθέσει ο ίδιος ο θεός, ούτε θα κάνει την ίδια πράξη με τον θείο της, έστω και υπό διαφορετικές συνθήκες…
Το 1947 η τότε πριγκίπισσα Ελισάβετ πραγματοποίησε το πρώτο της υπερπόντιο ταξίδι, συνοδεύοντας τους γονείς της στη Νότια Αφρική. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, σε μια ραδιοφωνική εκπομπή προς την Βρετανική Κοινοπολιτεία για τα 21α γενέθλιά της, έκανε την ακόλουθη δέσμευση:
«Δηλώνω ενώπιον όλων σας ότι όλη η ζωή μου, είτε είναι μεγάλη ή σύντομη, θα είναι αφιερωμένη στo να προσφέρω τις υπηρεσίες μου σε εσάς και στη μεγάλη αυτοκρατορική οικογένειά μας στην οποία όλοι ανήκουμε».
Τα λόγια της ήταν σαφή: «όλη μου η ζωή, αφιερωμένη σε εσάς». Δεν ειπώθηκαν τυχαία, ούτε χωρίς επίγνωση της σημασίας και του κόστους τους. Και εξακολουθούν να είναι αληθινά μέχρι σήμερα.
Photo: Getty Images/ Ideal Image.
