Εκείνος διακεκριμένος συγγραφέας και ιστορικός, εκείνη καταξιωμένη εικαστικός, γονείς δυο κοριτσιών και παππούδες πέντε εγγονιών, ο πρίγκιπας Μιχαήλ, -ή Michel De Grece όπως υπογράφει τα βιβλία του- και η σύζυγός του Μαρίνα Καρέλλα έχουν σήμερα μια γεμάτη και πλούσια ενδιαφερόντων και ασχολιών ζωή, στο επίκεντρο της οποίας ωστόσο βρίσκεται η «ΕΛΙΖΑ», η οργάνωση που ίδρυσαν με σκοπό την προστασία των κακοποιημένων παιδιών.
Κατ’οίκον στο φακό της Ιωάννας Τζετζούμη για το Hello!
Στην ιστορία της χώρας δύο ήταν οι φορές που μέλη της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας παντρεύτηκαν Ελληνίδες και όχι εκπροσώπους της γαλαζοαίματης Ευρώπης ή γόνους οικογενειών του εξωτερικού.
Η πρώτη περίπτωση ήταν βέβαια αυτή του βασιλιά Αλέξανδρου και της Ασπασίας Μάνου, με τη γνωστή τραγική κατάληξη, η δεύτερη ωστόσο αποδείχθηκε πολύ διαφορετική.
Η Μαρίνα Καρέλλα, κόρη του Θεόδωρου Καρέλλα, της οικογένειας κλωστοϋφαντουργών, καλλιτεχνική φύση, προσπέρασε τις αντιλήψεις της εποχής, σπούδασε Καλές Τέχνες στην Ελλάδα και το Παρίσι, μαθήτευσε δίπλα στον Γιάννη Τσαρούχη και συναντήθηκε με τον πρίγκιπα Μιχαήλ της Ελλάδας, γιο του πρίγκιπα Χριστόφορου, μικρότερου γιου του βασιλιά Γεωργίου και της Φρανσουάζ της Γαλλίας στις αρχές της δεκαετίας του 60. Όπως η Μαρίνα ήθελε κάτι περισσότερο από όσα προορίζονταν για ένα κορίτσι της εποχής της, έτσι και ο Μιχαήλ που λάτρευε την ιστορία και τη συγγραφή δεν αρκούνταν στην ιδιότητα του πρίγκιπα.
Οι δυο τους αρραβωνιάστηκαν προκαλώντας αίσθηση, με τον Μιχαήλ να παραιτείται από τη διαδοχή στο θρόνο προκειμένου οι δυο τους να παντρευτούν με μοργανατικό γάμο.
Γράφει ο Μιχαήλ στην μονογραφία της συζύγου του που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Φερενίκη με αφορμή την μεγάλη retrospective έκθεση προς τιμήν της εικαστικού στο Μουσείο Μπενάκη:
«Δεν διάλεξε έναν από τους νεαρούς που επιθυμούσε για αυτήν η οικογένεια της. Ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας, δηλαδή ο υποφαινόμενος, την ερωτεύτηκε και τη ζήτησε σε γάμο. Παντρευτήκαμε τον Φεβρουάριο του 1965 στα Ανάκτορα των Αθηνών.»
Το ζευγάρι μετακόμισε στο Μαρούσι και απέκτησε δύο κόρες, τις πριγκίπισσες Αλεξάνδρα και Όλγα με τη Μαρίνα να συνεχίζει την καλλιτεχνική της σταδιοδρομία, σχεδιάζοντας σκηνικά για το θέατρο, ζωγραφίζοντας, και τον Μιχαήλ να ξεκινά τη συγγραφική του δραστηριότητα.
Στη συνέχεια θα μετέφεραν την έδρα τους στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη, συνεχίζοντας να δημιουργούν βρισκόμενοι στο επίκεντρο μιας καλλιτεχνικής συντροφιάς απαρτιζόμενη από τη Νικι ντε Σαν Φαλ, τον Άντι Γουόρχολ, τον Αλεξανδρο Ιόλα: Η Μαρίνα θα ασχοληθεί και με τη γλυπτική με εκθέσεις σε σημαντικές γκαλερί ανά τον κόσμο, ο Μιχαήλ θα εκδώσει μια σειρά από ιστορικά μυθιστορήματα που έγιναν best seller όπως «Η Νύχτα στο Σαράι».
Το ζευγάρι στο σπίτι τους στο Μαρούσι με τις κόρες τους Όλγα και Αλεξάνδρα στα μέσα της δεκαετίας του 70.
Την ίδια στιγμή δεν άφησαν ποτέ πίσω τους την Ελλάδα, περνώντας κάθε καλοκαίρι στο σπίτι τους στην Πάτμο και διατηρώντας επί σειρά δεκαετιών έναν πιστό κύκλο αγαπημένων φίλων . Η αγάπη τους για την Ελλάδα βρήκε ωστόσο την μεγαλύτερη έκφρασή της στην διάθεση τους για προσφορά:
Σήμερα έχουν μια γεμάτη και πλούσια ενδιαφερόντων και ασχολιών ζωή, στο επίκεντρο της οποίας ωστόσο βρίσκεται η «ΕΛΙΖΑ», η οργάνωση που ίδρυσαν με σκοπό την προστασία των κακοποιημένων παιδιών. Η αφορμή για το ξεκίνημα της «ΕΛΙΖΑΣ» ήταν η αληθινή και τραγική ιστορία ενός κοριτσιού στην Αμερική που βρήκε το θάνατο στα χέρια της μητέρας του αναδεικνύοντας το πρόβλημα της παιδικής κακοποίησης και το νομικό κενό που υπήρχε σχετικά. Το όνομα της ήταν Ελίζα Ισκιέρδο…
«Πέρα από την ιστορία της Ελίζας όμως, η κακοποίηση των παιδιών είναι κάτι τόσο τρομερό, τόσο ακατανόητο, που μου προκαλεί τέτοιο σοκ… Θέλαμε πάντα να ασχοληθούμε με αυτό.» λέει η Μαρίνα Καρέλλα. «Και οι δύο μας συμφωνήσαμε να το κάνουμε στην Ελλάδα.» συμπληρώνει ο πρίγκιπας Μιχαήλ. «Μετά από αυτό όλα έγιναν πολύ γρήγορα, καθώς αμέσως ήρθαν κοντά μας για να μας βοηθήσουν άνθρωποι με το ίδιο όραμα και με πολύ όρεξη για δουλειά. Θέλαμε όλοι να κάνουμε κάτι για την κακοποίηση των παιδιών που πριν δέκα χρόνια ήταν ακόμη ταμπού. Όταν ξεκινήσαμε την προσπάθεια μας, πράγματι, κάποιοι μας είπαν «πολύ ωραία, αλλά δεν υπάρχουν κακοποιημένα παιδιά στην Ελλάδα…” Από τότε έχουν γίνει τεράστια βήματα, ακόμη όμως ήμαστε στην κορυφή του παγόβουνου.»
Το ζευγάρι είχε δώσει την παρακάτω συνέντευξη στο Hello! Με αφορμή τα δέκα χρόνια της «Ελίζας»
Ποιες είναι οι στιγμές που θεωρείτε σημαντικότερες στην πορεία της «ΕΛΙΖΑΣ»;
ΜΚ: «Από τις πιο σημαντικές στιγμές της «ΕΛΙΖΑΣ» ήταν η συνεργασία μας με τα παιδικά χωριά S.O.S, και η δημιουργία ενός ξενώνα για κακοποιημένα παιδιά που μέχρι τότε δεν υπήρχε στην Ελλάδα. Στα 7 πρώτα χρόνια λειτουργίας του ξενώνα φιλοξενήθηκαν και βρήκαν προστασία, θεραπεία και αποκατάσταση 43 βρέφη, νήπια και μικρά παιδιά. Με την ολοκλήρωση της συνεργασίας μας με τα χωριά S.O.S τώρα εστιάζουμε στο θέμα της ευαισθητοποίησης και γνωστοποίησης του προβλήματος. Η παιδική κακοποίηση είναι ένα ζήτημα που αγγίζει όλη την κοινωνία και πρέπει να ανοίξουμε τα μάτια μας σε αυτό, να μπορούμε να την επισημαίνουμε, να την καταγγείλουμε. Όλοι οι άνθρωποι που ασχολούνται με παιδιά, από τις γκουβερνάντες και τους δάσκαλους μέχρι τους ιατρούς, πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα σημάδια της και να προλαμβάνουν τα χειρότερα. Αυτό λοιπόν προσπαθούμε να κάνουμε τώρα, να εκπαιδεύσουμε επαγγελματίες γύρω από το θέμα, με σεμινάρια με μετακλήσεις έμπειρων ειδικών από το εξωτερικό. Έχουμε μια πολυεπίπεδη συνεργασία με τη Β’ Παιδιατρική Κλινικής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) για τη δημιουργία δικτύου εξειδικευμένων ιατρών σε όλη την Ελλάδα και την εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας, και τον περασμένο Ιούνιο εγκαινιάσαμε τη Μονάδα Φροντίδας για την Ασφάλεια των Παιδιών – Σόφη Βαρβιτσιώτη στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» για την υποδοχή των κακοποιημένων παιδιών.
ΠΜ: Είναι πολύ σημαντικό ότι στην ομάδα της «ΕΛΙΖΑΣ» υπάρχει μια καταπληκτική ατμόσφαιρα, ένας ενθουσιασμός για τη δουλειά και μια μεγάλη αφοσίωση σε αυτή. Διαρκώς, δε, έρχονται κοντά μας νέοι άνθρωποι που θέλουν να συμμετέχουν στην προσπάθεια μας.
Έχετε ζήσει μεγάλο μέρος της ζωής σας ανάμεσα στο Παρίσι, τη Νέα Υόρκη και φυσικά την Αθήνα και τώρα, σε μια εποχή που πολλοί επιλέγουν να φύγουν από την Ελλάδα, εσείς φαίνεται σαν να προτιμάτε να περνάτε όλο και περισσότερο χρόνο εδώ.
ΜΚ: Θέλουμε να είμαστε στην Ελλάδα, λόγω της «ΕΛΙΖΑΣ» και της δουλειάς μας με την οργάνωση, δεν έχουμε όμως ποτέ φύγει ουσιαστικά από την Ελλάδα και μας τραβά πάντα πάρα πολύ. Έχουμε πολλούς καλούς φίλους εδώ, είναι ένας τόπος αριστουργηματικός. Δεν θα μπορούσα να ζήσω χωρίς την Ελλάδα.
Μετά από πέντε δεκαετίες γάμου ποιο πιστεύετε ότι είναι το μυστικό πίσω από τη διάρκεια;
ΠΜ: Νομίζω το μυστικό είναι να μη βαριέσαι, να διασκεδάζεις και να φροντίζεις ώστε να υπάρχει πάντα μια δόση μυστηρίου. Επίσης θαυμάζω πολύ το έργο της Μαρίνας.
ΜΚ: Και εγώ του Μιχαήλ. Νομίζω άλλωστε ότι συγγραφέας και εικαστικός είναι ένας συνδυασμός που πηγαίνει καλά.
Η Μαρίνα Καρέλλα στο στούντιο της στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 80.
Κάνετε κριτική ο ένας στον άλλο για τη δουλειά σας;
ΜΚ. Ο Μιχαήλ πάντα με ρωτά τη γνώμη μου και εγώ την δική του.
ΠΜ: Ο καλύτερος κριτικός των χειρόγραφών μου είναι η Μαρίνα.
ΜΚ: Πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος για να βοηθήσεις αυτόν που αγαπάς είναι να είσαι ειλικρινής. Όταν αισθάνομαι κάτι θα το πω είτε καλό είτε κακό.
Κατά πόσο επηρέασε η Ελλάδα το καλλιτεχνικό σας έργο;
ΜΚ: Μεγάλωσα και σπούδασα στην Ελλάδα και τις μεγαλύτερες και πιο έντονες εμπειρίες τις παίρνεις στα πρώτα σου χρόνια. Έχω ζήσει με την Ακρόπολη κάτω από τη μύτη μου. Τα λευκά έργα, οι πτυχώσεις, είναι λογικό να εμπνέονται από όλα αυτά. Είχα πολλές επιρροές όμως, όπου πας παίρνεις κάτι, είτε από τη Νέα Υόρκη είτε από την Ινδία που είναι από τις πιο δυνατές χώρες που έχω επισκεφθεί. Παλιότερα έκανα μόνο λευκά έργα, θυμάμαι μου έλεγε ο πατέρας μου «βάλε και λίγο χρώμα χρυσό μου» και εγώ δεν έβαζα κανένα, αντίθετα αφαιρούσα, ήθελα να γίνει ο πίνακας abstrait, να μη βλέπεις τίποτα άλλο, να καίγεται από το φως. Και μετά πήγα στη Νέα Υόρκη και ξαφνικά τα χρώματα, το φως ο θόρυβος…δεν γίνεται να μη σε επηρεάσουν. Σήμερα λοιπόν βάζω και κόκκινο στα έργα μου… Στη Τέχνη με ενδιαφέρει η ανανέωση, σε μια από τις τελευταίες εκθέσεις μου λοιπόν παρουσίασα αντικείμενα, από παλαιότερα αλλά και πιο πρόσφατα. Παρουσιάζοντας τα όλα μαζί πήραν μια άλλη χροιά. Μου αρέσει αυτό το μπλέξιμο των τεχνών, το ότι δεν υπάρχουν πια σύνορα και διαχωρισμοί στα εκφραστικά μέσα.
Πολλά από τα βιβλία σας έχουν Ελληνικά θέματα, από τoν “Aνδρόνικο Κομνηνό» μέχρι την «Μπουμπουλίνα». Θα γράφατε κάτι με θέμα από την πιο πρόσφατη Ιστορία της Ελλάδας;
ΠΜ: Μόλις ολοκλήρωσα τα απομνημονεύματα μου, που εξιστορούν τη ζωή μου από τα είκοσι μου χρόνια μέχρι σήμερα οπότε σε αυτά μιλώ πολύ για την Ελλάδα και για την ιστορία της όπως την έζησα, σαν παρατηρητής ωστόσο και όχι εκ των έσω…
Σήμερα στο επίκεντρο της δραστηριότητας του ζευγαριού βρίσκεται η οργάνωση “Ελίζα” αφιερωμένη στα κακοποιημένα παιδιά.
Τι ρόλο παίζει η οικογένεια στη ζωή σας. Πως αντιμετωπίζετε το ότι οι κόρες σας ζουν σε διαφορετικά μέρη του κόσμου; (Η μεγαλύτερη κόρη του ζευγαριού, πριγκίπισσα Αλέξάνδρα είναι παντρεμένη με τον Νικολά Μιρζαγιάντζ και ζει μαζί με τους δυο γιους τους Τιγκράν και Νταριούς στη Νέα Υόρκη, ενώ η μικρότερη, πριγκίπισσα Όλγα είναι παντρεμένη με τον Πρίγκιπας Αϊμόνε της Σαβοΐας και έχουν τρία παιδιά, τους Ουμπέρτο, Αμαντέο και Ισαβέλλα.)
ΜΚ: Η οικογένεια μας είναι το πιο σημαντικό για εμάς. Βέβαια κάθε μητέρα θέλει να είναι κοντά στα παιδιά της, οπότε δεν είναι εύκολο, θα ήταν καλύτερα να είναι πιο δίπλα μας, όμως το σημαντικό για εμάς είναι να είναι καλά και ευτυχισμένες και να κάνουν αυτό που θέλουν. Προσπαθούμε να βρισκόμαστε όσο το δυνατόν περισσότερο και ευτυχώς υπάρχουν τηλέφωνα και τόσα άλλα και έτσι ήμαστε συνεχώς σε επαφή.
ΠΜ: Αυτό που με διασκεδάζει περισσότερο από όλα και βρίσκω το πιο ενδιαφέρον στον κόσμο είναι να είμαι με τα εγγόνια μου. Είναι η παρέα που προτιμώ περισσότερο από κάθε άλλη-με εξαίρεση βέβαια τις κόρες μου-. Μαθαίνω τόσα πολλά από αυτά.
Ήσασταν η πρώτη Ελληνίδα που παντρεύτηκε μέλος της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας μετά τον γάμο του βασιλιά Αλέξανδρου με την Ασπασία Μάνου. Αισθανθήκατε ποτέ ότι ζείτε ένα παραμύθι σαν αυτό της Σταχτοπούτας;
ΜΚ: Όταν το ζεις δεν το σκέφτεσαι έτσι, γίνεται μέρος της ζωής σου και η εικόνα του παραμυθιού δεν είναι για αυτόν που το ζει αλλά για τον άνθρωπο που το βλέπει απ’ έξω. Είναι πολύ ωραία τα παραμύθια, αλλά τελικά ο άνθρωπος είναι που παίζει ρόλο.
ΠΜ: Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν πρίγκιπες και Σταχτοπούτες, υπάρχουν μόνο άνθρωποι καλοί ή κακοί, ποιότητας και μη…
Μιχάλης Αργυρόπουλος
Φωτό: Ιωάννα Τζετζούμη, GETTY IMAGES/IDEAL IMAGE
