Για την Μαρία Κάλλας τα τελευταία χρόνια της ζωής της χαρακτηρίστηκαν από διαδοχικές απώλειες. Πρώτα από όλα η φωνή της: Ήδη από τη δεκαετία του 60 είχε αρχίσει η φθορά. Στις τελευταίες της συναυλίες, μια σειρά από κονσέρτα με τον Ντι Στέφανο το 1972, το κοινό την αποθέωσε. Οι κριτικοί έγραψαν ωστόσο ότι φωνητικά ήταν πλέον μια σκιά του εαυτού της.  Παρά τις συνεχείς ασκήσεις, που δεν εγκατέλειψε ποτέ, ήξερε και η ίδια ότι η φωνή της δεν μπορούσε πια να κάνει όσα έκανε στο παρελθόν. Η προσπάθειά της να μεταπηδήσει στον κινηματογράφο με την “Μήδεια” του Πιερ Πάολο Παζολίνι δεν είχε αποτέλεσμα και το Master Class που παρέδωσε στη Νέα Υόρκη δεν είχε συνέχεια.

Έπειτα ήρθε ο θάνατος του Ωνάση… Τον είχε συγχωρέσει για τον γάμο του με την Τζάκι και εξακολουθούσε να τον βλέπει κρυφά παρά την μεγάλη της ταπείνωση. «Πέρασα μαζί του τις ωραιότερες μέρες της ζωής μου και τις πιο δυστυχισμένες» είχε πει.  Όταν τσακισμένος από την απώλεια του γιου του ο Ωνάσης έφυγε από τη ζωή τον Μάρτιο του 1975,  η Κάλλας είπε σε μια στενή της φίλη: «Τώρα τέλειωσαν όλα για μένα».  Τον περισσότερο χρόνο τον περνά στο διαμέρισμα της στο Παρίσι.

Δεν ήταν όμως μόνο ο Ωνάσης που έφυγε από τη ζωή της αφήνοντας δυσβάσταχτο κενό. Αλλά και οι αγαπημένοι της φίλοι: Ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι  βρήκε φρικτό τέλος, όταν δολοφονήθηκε το 1975, ενώ την επόμενη χρονιά πέθανε ο Λουκίνο Βισκόντι. Ο κύκλος της Κάλλας είχε μικρύνει. Πλέον κοντά της ήταν η Πηγή Δεβετζή και το προσωπικό της.  Με τους υπόλοιπους φίλους της επικοινωνούσε κυρίως από το τηλέφωνο. “Η Κάλλας πέθανε” είπε στον Alan Sievewright τον Ιούλιο του 1977 όταν εκείνος πήγε στο Παρίσι για να της προτείνει να παραστεί σε μια βραδιά αφιερωμένη στην καριέρα της στο Covent Garden. “Ό,τι θέλουν να μάθουν για μένα υπάρχει στη μουσική.”

 

Η τελευταία φωτογραφία: Η Μαρία Κάλλας έξω από το διαμέρισμά της στην Avenue Georges-Mandel 36 στο Παρίσι.
Η τελευταία φωτογραφία: Η Μαρία Κάλλας έξω από το διαμέρισμά της στην Avenue Georges-Mandel 36 στο Παρίσι.

 

Κλεινόταν όλο και περισσότερο στον εαυτό της, περνούσε τα βράδια ακούγοντας τις παλιές της ηχογραφήσεις μέχρι να ενεργήσουν τα υπνωτικά χάπια. “Το ευτυχισμένο πουλί βγαίνει έξω και τραγουδά, το δυστυχισμένο, γυρνά στη φωλιά του και πεθαίνει” είχε πει σε μια από τις συνεντεύξεις της…. Τους τελευταίους μήνες έμοιαζε να έχει χάσει τη θέληση για ζωή, αν και κάποιοι φίλοι της επιμένουν ότι έκανε σχέδια για το μέλλον και ετοιμαζόταν να γράψει την αυτοβιογραφία της.

Σε μια από τις σπάνιες εξόδους της, ο φακός της συλλαμβάνει έξω από το διαμέρισμά της στην Avenue Georges-Mandel 36 στο Παρίσι. Είναι ίσως η τελευταία φωτογραφία της Μαρίας Κάλλας.

Το πρωινό της 16ης Σεπτεμβρίου του 1977, χάνει τις αισθήσεις της και πέφτει στο πάτωμα. Η Μπρούνα, η πιστή οικονόμος της, μάταια προσπαθεί να τη συνεφέρει. Μέχρι να φτάσει γιατρός στο σπίτι, η Μαρία Κάλλας έχει φύγει από τη ζωή, έπειτα από μια ξαφνική καρδιακή προσβολή, όπως είπαν οι γιατροί,  ή επειδή είχε ραγίσει η καρδιά της όπως πιστεύουν όσοι την γνώρισαν…

 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ , , ,

Ακολουθήστε το HELLO σε και !
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΝΕΑ